زومیتو، یک شرکت غذا رسان، هدف تغییر عادات غذایی بیش از ۱.۳۶ میلیاد نفر از مردم هند را دارد. اواسط جولای، عرضه اولیه این شرکت ۱۲ میلیارد دلار ارزش گذاری شد. اگر چه کسب و کارهای غذایی سنتی هنوز فعال هستند ولی زومیتو مثالی از یک شرکت فناوری مدرن هست و عرضه اولیه موفقیت آمیز آن میتواند چیزهای زیادی را در مورد این که یک شرکت فناوری مدرن چگونه کار می کند وهست و چه ویژگی های دارد به ما یاد دهد. آن میتواند کل صنایع را تغییر دهد و مقیاس بزرگی را با سرعت زیاد شامل شود و سود زیادی بدون نیاز به سرمایه گذاری عظیم به دست آورد. نویسنده ۶ ویژگی این شرکت را بیان میکند که شرکت زومیتو را به یک شرکت فناوری تبدیل کرده هست.
در اواسط جولای، زومیتو، شرکت غذا رسان، خودش را در لیست عرضه اولیه های بازار سرمایه هند ثبت کرد. درعرضه اولیه این شرکت ۱۲ میلیارد دلار ارزش گذاری شد. حال سوال این هست که چرا همچین شرکتی که دارایی واقعی ندارد این چنین بالا ارزش گذاری میشود و حتی سرمایه گذاری جهانی بسیاری را مانند فیدلیتی، مورگان استنلی، صندوق بازنشستگی کانادا و دولت سنگاپور جذب میکند؟
زومیتو و کسب و کار های سنتی
اگر چه کسب و کارهای غذایی سنتی هنوز فعال هستند، زومیتو مثالی از یک شرکت فناوری مدرن هست. مانند دوردَش و اسکیپ د دیشز، این شرکت، غذای آماده به خانه ها تحویل میدهد بدون این که این شرکت صاحب زمین، رستوران، انبار و یا حتی وسایل حمل و نقل داشته باشد. مدل کسب و کار این شرکت بسیار شبیه شرکت های فناوری دیگر مانند اوبر، آمازون، اِیر بی اند بی، هست ولی با شرکت های مانند فیسبوک و لینکدین تفاوت دارد.
در مقاله قبلی هاروارد بیزینس ریویو، ما ادعا کردیم که وی وُرک، یک شرکت فناوری محسوب نمیشود اگرچه خود آنها چنین ادعایی دارند. شکست وی وُرک در عرضه اولیه و موفقیت زومیتو در عرضه اولیه میتواند به ما کامل یاد دهند که چه شرکتی، شرکت فناوری هست و چه شرکتی، شرکت فناوری محسوب نمیشود. از نظر ما، یک شرکت فناوری مدرن موفق شرکتی هست که بتواند کل صنعت رو تحت تاثیر قرار داده و تغییر دهد و همچنین بتوان مقیاس گسترده ای را با سرعت زیاد شامل شود. و در نتیجه، سود زیادی را بدون سرمایه گذاری خیلی زیاد، بدست آورد. چنین شرکتی تقریبا همه این ۶ ویژگی زیر را دارد:
۶ ویژگی برای شرکت هایی که سود زیاد را در کنار سرمایه گذاری کم کسب کردند
شرکت زومیتو در نظر دارد که عادت غذایی ۱.۳۶ میلیارد نفر از مردم هند رو تغییر دهد، جایی که حدود ۹۰ درصد مردم عادت به صرف غذا در رستوران ندارند. این را مقایسه کنید با چین که حدود ۵۸ درصد مردم عادت به صرف غذا در رستوران دارند. در گذشته، دو مشکل برای صرف غذا در بیرون در هند وجود داشت: اولی نبود امکان حمل و نقل سریع، چرا که حدود ۲ درصد از خانوارها صاحب ماشین شخصی هستند.( این در حالی هست که در آمریکا ۹۸ درصد خانوارها ماشین شخصی دارند). و دومی مسئله فرهنگی بود. برخی مردم هرگز تمایل به خوردن غذایی که در آشپزخانه دیگری جز خودشان پخته شده باشد، ندارند.
۱- تغییر سریع صنعت
زومیتو هر دو این محدودیت ها را از بین میبرد. این شرکت با ارائه روش جدید، یعنی تحویل غذا درب منزل، بدون صرف زمان خیلی زیاد، مشکل اول را از بین برد و در ضمن با ارائه خدمات مانند ارائه نظر و پیشنهاد بعد از صرف غذا، سعی کرد تا فرهنگ مردم را نسبت به خوردن غذای که در آشپزخانه دیگری پخته شده، تغییر دهد. مردمی که تمایل کمتری به صرف غذا در رستوران داشتند، وقتی که متوجه شدند که افرادی در خانواده یا اطرفیانشان میتوانند به راحتی غذا سفارش دهند و نظر و پیشنهاد های خود را ارائه دهند، کم کم تغییر میکردند.
اگر چه نرم افزارهای غذا رسان برای خیلی از ما ممکن هست آشنا باشد، زومیتو که به طور بالقوه در حالت تغییر عادت غذایی تعداد زیادی از مردم است، به مانند اُوبر و اِیر بی اند بی، در حال تلاش برای رسیدن به این هدف هست. اُوبر به میلیون ها کاربر این امکان را می دهد که سوار غریبه ها شوند و حالا بیشتر از هر شرکت تاکسیرانی، راننده ماشین استخدام می کند. اِیر بی اند بی ماندن در خانه غریبه ها رو آسان کرده هست و حالا بیش از هر هتلی در دنیا، مکان سکونت برای مشتریان پیشنهاد می دهد. باید قدردان این شرکتها بود، مردم حالا دیگر نیاز ندارند که حتما خودشان آشپزخانه، ماشین و یا خانه داشته باشند برای این که بخواهند از زندگی شان لذت ببرند. این مالکیت های مشترک مجازی برای مردم ارزش ایجاد می کند و در واقع با بهبود استفاده از دارایی و کاهش هزینه های ناشی از مالکیب دارایی، این ارزش ها ایجاد میشود.
موتور جست وجوی گوگل، اِیر بی ان بی، یِلپ، اُوبر، لینکدین و فیسبوک یک ویژگی مشترک دارند. آنها مدل های مجازی مقیاس پذیر دارند که میتوانند با کمی افزودن روی پایه دارایی آنها به طوری قابل توجهی بزرگ شوند. این شرکت ها برخلاف شرکت هایی مانند فورد، تارگت، هستند که نیازمند زمین و کارخانه و مرکز توزیع و یا انبار برای بزرگ شدن هستند. به عبارتی دیگر، شرکت های فناوری میتوانند عایدی و صورتهای مالی خود را با کمی تغییر در صورت ترازنامه گسترش دهند. زومیتو، یک شرکت مولتی میلیارد دلاری، مالک حتی یه اداره هم نیست.
۲- هزینه های سرمایه ای پایین و در عین حال با دارایی های محلی خیلی با ارزش
با این حال، زومیتو، از یک جهت با غول های فناوری یک تفاوت مهم دارد: شرکت هایی مثل گوگل و فیسبوک میتوانند به کشورهای خارجی بدون حضور فیزیکی در آن کشورها، به آنها سرویس دهند. در مقابل، زومیتو، زمانی وارد یک شهر جدید میشود که بتواند ارتباطی با رستوران های محلی آنجا برقرار کند و پیشنهاد های آنها را ارزیابی کند و قیمت و منو آنهایی بهبود ببخشد. آنها حتی امکان سرویسی دهی در آن مکان ها را نیز شناسایی و ارزیابی میکنند. بنابراین، زومیتو سرمایه زیادی روی ارتباط محلی و دانش محلی می کند. دارایی های نرمی که به راحتی امکان جایگزین شدن توسط شرکت رقیب ندارد.
شرکت های فناوری مدرن داده های کاربران برای سال ها را جمع آوری، ذخیره، سازماندهی و آنالیز میکنند. این داده ها مثل طلای مجازی هستند، به طوری که آنها، شرکت ها را قادر می سازند تا تبلیغات هدفمند و مطابق با تجربه مشتری را راه اندازی کنند. تفاوت کلیدی بین مشتری که وارد سوپرمارکت های وال مارت می شود با مشتری که از فروشگاه آنلاین آمازون خرید میکند این هست که آمازون بدون وقفه و همیشه کل فروشگاه را بر اساس تمایلات مشتری سازمان دهی میکند.
۳- صمیمیت مشتری
به طور مشابه، زومیتو و اُوبر ایتس، میتوانند تمایلات مشتری، نیاز به تخفیف و یا ترجیهات مرتبط با غذا یا زمان ارسال سفارش و قیمت را با روند غذای محلی و یا به طور فصلی و یا بر اساس تعطیلات و فستیوال ها بدون وقفه زیاد سفارشی کنند. این سطح از صمیمیت با مشتری هزینه جابه جایی برای مشتریان را افزایش می دهد، که باعث میشود ورود رقبای جدید سخت شود.
برای اکثر شرکت های فناوری مدرن، هر چه شبکه بزرگتر باشد، به همان اندازه شرکت ارزش بالایی دارد. ۳ نوع اثر شبکه ای وجود دارد. اثرات شبکه ای مستقیم، اثرات شبکه ای غیر مستقیم و اثرات شبکه اطلاعات. شرکت های فناوری مانند فیسبوک و لینکدین از اثرات شبکه ای مستقیم سود میبرند. هر مشتری جدیدی که عضو فیسبوک یا لینکدین می شود، ارزشی را برای مشتریان ثابت قبلی اضافه می کند چرا که هر دو گروه مشتریان میتوانند به طور مستقیم با آن ارتباط بر قرار کنند حتی اگر آنها ساکن مناطق متفاوت باشند. هزارمین مشتری که عضو این شبکه ها میشود ارزش بیشتری نسبت به دهمین، پنجاهمین یا صدمین مشتری ایجاد میکند چرا که هزارمین مشتری میتواند با ۹۹۹ نفر ارتباط جدید برقرار کند ولی این در حالی هست که دهمین مشتری میتواند فقط با ۹ نفر دیگر ارتباط برقرار کند.
۴- اثرات شبکه ای
شرکت های فناوری مانند نتفلیکس، آمازون، اوبر و زومیتو اثرات شبکه ای مستقیم ندارند. اگر یه مشتری جدید عضو زومیتو شود، او ارتباط با مشتری ثابت وقبلی برقرار نمیکند. به طور مشابه، عضو شدن یه رستوران جدید در زومیتو، ارزشی برای رستوران هایی که قبل عضو زومیتو بودن، اضافه نمیکند. با این حال، در یک پلتفرم دو طرفه مثل زومیتو، اثرات شبکه ای غیرمستقیم وجود دارد. هر چه قدر تعداد مشتریان زیاد باشد، به همان اندازه ارزش بیشتری برای رستوران ها به وجود می آورد و برعکس. مشتریان جدید، انتخابهای بیشتری خواهد داشت، رستوران ها با بازار بزرگتری از مشتریان مواجه خواهند شد و شبکه تحویل میتواند با کارایی بیشتری مورد استفاده قرار گیرد.
از همه مهمتر، زومیتو از اثرات شبکه ای اطلاعات نیز سود میبرد. هر مشتری و رستوران جدیدی که عضو زومیتو میشوند، باعث ایجاد اطلاعات باارزشی میشوند که شرکت زومیتو میتواند از این اطلاعات برای بهبود کیفیت، بازخوردهای مشتریان، عادات غذایی مشتریان و بهبود حمل و نقل و بهبود ترجیهات مشتریان استفاده کند. با این روش، زومیتو میتواند پیشنهاد های سفارشی و شخصی شده خیلی بهتری به هر مشتری ارائه دهند و در ضمن رستوران های بهتری را متناسب با نیاز مشتریان هدف به آنها پیشنهاد دهد. این بهبود ها هنگامی که همراه با افزایش رستوران ها و کارکنان ارسال کننده باشد میتواند بازار بزرگتری را جذب کند و باعث بهبود محصول و کاهش هزینه شود. زومیتو این روش را اثر فلای ویل(اثر چرخ و فلک) نامیده هست و هر مشتری و یا رستوران جدید که وارد این شرکت میشوند، شدت این اثر چرخ و فلک را زیاد میکنند.
۵- اکوسیستم هایی که با حداقل هزینه، توسعه را افزایش می دهند
یک شرکت فناوری مدرن میتواند به رابطه اش با مشتری نفوذ کند تا بتواند سرویس و محصولات جدیدی ارائه دهد. شرکتهای که روی اکوسیستم دارایی های شرکا تکیه میکنند، میتوانند به این هدف با کمترین هزینه اضافی برسند. استفاده اپل از آیفون و استفاده آمازون از دستگاههای اکو در در نظر بگیرید که برنامه ها، موزیک، بازی و ویدئو های ساخته شده توسط شرکت های دیگر را میفروشند و این کار را با سرویس های خدمات پرداخت خود انجام می دهند.به عنوان مثالی دیگر، اُوبر سرویس های رانندگی خود را به اُوبر ایتس، با کمترین هزینه گسترش میدهد. به طور مشابه، زومیتو میتواند پیشنهاد های غذای رستوارن های خود را به غذای های نیمه آماده و بسته بندی شده نیز گسترش دهد. در حقیقت، این شرکت از قبل ارتباطش با رستوران ها را برای فراهم کردن منابع مورد نیاز رستوران ها گسترش می دهد. زومیتو همچنین برای مشتریان خو میز هایی را رزرو میکند.
۶- هزینه ها و حاشیه سود متغیر
گوگل، ماکروسافت، تویتر و فیسبوک میتوانند مقیاس سود خود را با هزینه های متغیر کمتری گسترش دهند. در واقع، هزینه زیادی نیست که شرکتی مثل ماکروسافت بخواهد یک کپی دیگری از ویندوز ۱۰ به مشتران ارائه دهند و یا گوگل و فیسبوک نیز به همین شکل. برای مثال، حاشیه رشد فیسبوک به اندازه ۸۰ تا ۸۵ درصد بالا میرود.
مثالی از این نوع شرکت ها
با این حال، این مفهوم به طول کامل و برابر برای شرکت اُوبر و ایر بی اند بی، آمازون، و زومیتو امکان پذیر نیست. بخش بزرگی از عایدی آنها روی بخش عرضه واقع شده هست. برای مثال، رستوران ها برای زومیتو، رانندگان ماشین برای اوبر و صاحبان خانه ها برای ایر بی اند بی. بعلاوه، آمازون و زومیتو باید هزینه ارسال را نیز پرداخت کنند.
اما با بهبود مقیاس ها، داشتن دانش در مورد عرضه کنندگان، و افزایش قدرت چانه زنی میتواند آن هزینه های متغییر را کاهش دهد. تکنولوژی های آینده نگر مانند درون، روباتیک، و ماشین های خودکار در آینده میتوانند این هزینه ها را بیشتر کاهش دهند. افزایش مقیاس باعث بهبود اقتصاد واحد میشود. در نتیجه، رشد سریع یک بخش مهمی از استراتژی شرکت خواهد بود.
لازم به ذکر است که شرکت های فناوری با دارایی کمتر که این ۶ ویژگی را دارا باشند جز شرکت های با ارزش گذاری بزرگ در قرن ۲۱ خواهند بود. تا جولای ۲۰۲۱، جمع سرمایه بازار شرکت های فیسبوک، اپل، آمازون و نتفلیکس و گوگل بعلاوه ماکروسافت حدود ۹ تریلیون دلار هست که بیشتر از تولید ناخالص داخلی همه کشورهای جهان به جز ۲ کشور، هست. بنابراین، ارزش گذاری بالای زومیتو نباید زیاد شگفت آور به نظر برسد. به هر حال، این شرکت یک شرکت فناوری تایید شده هست که هدف تغییر عادات غذای ملتی با بیش از یک میلیارد جمیعت را دارد.
غولهای تکنولوژی امروزی باید به مقابله با غولهای صنعتی قرن ۲۰ ، مانند فورد، جنرال الکتریک، و غیره بپردازند. آن شرکت ها نیز جامعه و صنایع را تغییر دادند. آنها سرمایه گذاری با مقیاس بزرگتری را نیاز داشتند که بابت ساخت آن دهه ها طول کشید. با این حال، غولهای فناوری قرن ۲۱ ارائه دهنده کتابخانه ای از دارایی های نرم هستند که به راحتی جایگزین نمی شوند. چقدر آسان هست که بتوان اعتماد و ارتباط و اطلاعات شخصی یک و نیم میلیارد نفر از دنبال کنندگان فیسبوک را دوباره به دست آورد؟؟
منبع : استارتاپ زومیتو
Vijay Govindarajan and Anup Srivastava 2021
بدون دیدگاه