در تاریخ ۲۸ بهمن ۱۴۰۳، «همایش ملی هوش مصنوعی و هوشمندسازی» با حضور مدیران ارشد دولتی، سیاست‌گذاران، نمایندگان بخش خصوصی و جمعی از فعالان زیست‌بوم فناوری در مرکز همایش‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد. این رویداد، با مشارکت و حمایت نهادهای تخصصی از جمله انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور، بستری برای تبادل دیدگاه‌ها پیرامون راهکارهای توسعه فناوری‌های نوین، به‌ویژه هوش مصنوعی، در صنایع داخلی فراهم آورد.
در چارچوب این همایش، پنل‌ها و نشست‌های تخصصی مختلفی برگزار شد که تمرکز آن‌ها بر موضوعاتی از جمله سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری در حوزه هوش مصنوعی، چالش‌های پیاده‌سازی فناوری در صنایع بزرگ، الزامات زیرساختی و فرصت‌های سرمایه‌گذاری بود. انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور با هدف تقویت پیوند میان بخش سرمایه و نوآوری، در این میان نقش مؤثری در تسهیل ارتباط میان سرمایه‌گذاران و شرکت‌های فناور ایفا نمود.
سخنرانی‌های کلیدی با تمرکز بر سیاست‌گذاری، زیرساخت و سرمایه‌گذاری
در بخش سخنرانی‌های اصلی این رویداد، دکتر علی خیاطیان، رئیس صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری، بر چهار محور اساسی توسعه هوش مصنوعی یعنی «زیرساخت»، «شبکه‌سازی»، «تجاری‌سازی» و «توانمندسازی سرمایه انسانی» تأکید کرد و نقش دولت را در ایجاد و هدایت این مسیر، حیاتی دانست. وی تصریح کرد: «دولت در این حوزه هم‌زمان نقش‌های جبران‌کننده، حمایت‌کننده و محدودکننده دارد و باید در سیاست‌گذاری و تنظیم‌گری با دقت عمل کند.»
دکتر خیاطیان همچنین با اشاره به راهبردهای صندوق نوآوری، به اهمیت تقویت همکاری میان شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع بزرگ اشاره کرد و افزود: «کاربردی‌سازی هوش مصنوعی یکی از اولویت‌های اصلی ماست، تا از رهگذر تعامل سازنده این دو بخش، توسعه‌ای پایدار در کشور رقم بخورد.»
به گفته سجاد نیری، رئیس هیئت‌مدیره انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور، در ماه‌های اخیر، تحولات مهمی در اکوسیستم نوآوری کشور رخ داد که نشان‌دهنده بلوغ نسبی سرمایه‌گذاری خطرپذیر است. از جمله این رویدادها، خروج «سرآوا» از «دیجی‌کالا» و ورود «همراه اول» به‌عنوان مالک جدید بود که نمونه‌ای از یک خروج غیر بورسی موفق محسوب می‌شود. همچنین، خرید «کافه‌بازار» توسط «تپسل» یک تجربه موفق از ادغام و تملیک (M&A) بود که حاکی از رشد درون‌زا و شکل‌گیری زنجیره‌های ارزش جدید در اکوسیستم است.
به دنبال این موارد، بحث ورود برخی شرکت‌های اقتصاد دیجیتال به بازار سرمایه نیز قوت گرفته که می‌تواند افق تازه‌ای برای فرآیند خروج سرمایه‌گذاران جسورانه ترسیم کند. سجاد نیری، تأکید کرد که تداوم این روند در سال‌های ۱۴۰۴ و ۱۴۰۵، مستلزم ورود سرمایه‌گذاران شرکتی (CVC) و بهره‌گیری از مشوق‌هایی مانند اعتبار مالیاتی است.
با این حال، وی یکی از چالش‌های اصلی را ناهماهنگی میان انتظارات کوتاه‌مدت نهادهای بالادستی و ماهیت بلندمدت سرمایه‌گذاری در فناوری دانست. این اختلاف دیدگاه می‌تواند مانعی برای توسعه CVCها و تعمیق سرمایه‌گذاری نوآورانه در کشور باشد.
در ادامه، دکتر روح‌الله الیاسی، معاون سیاست‌گذاری و توسعه معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان، و دکتر محمدامین یزدی، دکترای هوش مصنوعی و مدیریت داده از دانشگاه آخن آلمان نیز به بیان دیدگاه‌های خود درباره نقش سیاست‌های کلان، ظرفیت‌های بین‌المللی و الزامات حکمرانی در مسیر رشد فناوری‌های پیشرفته پرداختند.
بررسی چالش‌ها و فرصت‌ها در پنل‌های تخصصی
در قالب پنل‌های تخصصی این همایش، محورهای متنوعی مورد بحث قرار گرفت که هر یک به یکی از ابعاد کلیدی هوش مصنوعی در صنعت می‌پرداخت. عناوین این پنل‌ها عبارت بودند از:
- دولت و رگولاتوری، پایه‌گذار اکوسیستم هوشمندسازی صنعتی
- استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان؛ نیروی محرکه هوشمندسازی صنعتی
- سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار هوش مصنوعی
- چالش‌های هوشمندسازی در شرکت‌های بزرگ؛ از ایده تا اجرا
- زیرساخت‌ها و سرویس‌های پایه؛ ستون فقرات صنعت هوشمند
انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور به‌ویژه در پنل‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری، تجاری‌سازی و پیوند میان صنعت و فناوری، نقش مشورتی و تسهیل‌گر خود را ایفا کرد. این انجمن با تمرکز بر ظرفیت‌سازی در تأمین مالی پروژه‌های پرریسک، طراحی ابزارهای نوین سرمایه‌گذاری، و هم‌افزایی میان سرمایه‌گذاران و بازیگران فناور، به‌دنبال گشودن مسیرهای عملیاتی برای ورود سرمایه به حوزه هوش مصنوعی است.
در بخشی دیگر از برنامه، چالش‌ها و اولویت‌های فناورانه هشت صنعت بالغ کشور مورد تحلیل قرار گرفت و ظرفیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه‌ها معرفی شد. همچنین پانزده استارت‌آپ فناور در بخش ارائه‌ها، توانمندی‌های خود را در زمینه کاربردهای هوش مصنوعی به نمایش گذاشتند. در این میان، نشست‌های تعاملی میان سرمایه‌گذاران و شرکت‌های نوآور، با هدف شناخت دقیق‌تر از نیازهای صنایع و راهکارهای فناورانه، طراحی و اجرا شد.
با توجه به محورهای مورد بحث در این همایش، جایگاه انجمن سرمایه‌گذاری خطرپذیر کشور به‌عنوان یک نهاد راهبردی در تقویت اکوسیستم سرمایه‌گذاری فناورانه برجسته‌تر از پیش نمایان شد. این انجمن می‌تواند از طریق سیاست‌پژوهی در حوزه تأمین مالی نوآورانه، هم‌افزایی با سایر نهادهای اقتصادی و علمی، طراحی مدل‌های مشارکت خصوصی-خصوصی و خصوصی-دولتی و همچنین حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در مراحل رشد و مقیاس‌پذیری، نقشی کلیدی در توسعه فناوری‌های تحول‌آفرین از جمله هوش مصنوعی ایفا کند.
بدون دیدگاه