دولتمردان کشور ترکیه، کارآفرینی را اولویت خود قرار داده‌اند و نه تنها مردان و زنان را به ایجاد کسب‌وکارهای خود تشویق نموده‌اند، بلکه از طریق برنامه‌های گوناگون از جمله مکانیزم‌های مالی، به حمایت از آنان پرداخته‌اند. دولت ترکیه همانند بسیاری کشورهای دیگر می‌داند راه چاره برای معضل بیکاری، توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط است.
اما باید بدانیم بسیاری استارت‌آپ‌ها به تنهایی قادر به دستیابی به موفقیت نیستند، بلکه زمانی شکوفا می‌شوند که در کنار مهارت خود، همراهی داشته باشند: اکوسیستمی که از تلاش‌های آنان حمایت نماید. علی‌الخصوص این استارت‌آپ‌ها نیازمند سرمایه‌گذاران هستند.
لذا اینک زمان توسعه VC در ترکیه است اما این موضوع وظیفه دولت نیست. در کنار تسهیلگری دولت ترکیه، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌بایست طلایه دار توسعه کارآفرینی در ترکیه باشند.
کشورهای مختلف دنیا، علاوه بر پرورش استارت‌آپ‌ها، زیرساخت‌هایی برای اکوسیستم سرمایه‌گذاری کشور خود فراهم آورده‌اند. مثال‌های زیادی در خاورمیانه در این زمینه وجود دارد: در اردن، دولت شاه حسین از تعداد زیادی صندوق سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها حمایت مالی نموده است. در لبنان، بانک مرکزی برنامه‌ای برای اعطای اعتبار بدون بهره به بانک‌ها به منظور تشویق سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌های فناورانه دارد و تا سقف ۷۵% سرمایه‌گذاری در استارت‌آپ‌ها را گارانتی می‌کند.
مثال معروف دیگر، برنامه یوزما در اسرائیل است که بخوبی موجب توسعه VC در این کشور شده است. یوزما، صندوقِ صندوق‌هایی است که ۸ میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در صندوق‌های متعدد نموده است و از این طریق، ریسک این صندوق‌ها را در سرمایه‌گذاری، کاهش داده است. این مدل، در کشورهایی نظیر مکزیک، نیوزلند، سنگاپور و انگلستان نیز بکارگرفته شده است.
ترکیه نیز ابزارهای متعددی در حمایت از استارت‌آپ‌ها دارد. در چهارسال گذشته، وزارت صنعت و فناوری ترکیه سالانه حدود ۵۰ هزاردلار به ۳۰۰ شرکت اعطا نموده است. همچنین خزانه دولت ترکیه، ۲۵۰ میلیون دلار برای ایجاد صندوقِ صندوق‌ها تامین نموده است.
کنسول تحقیقات علم و فناوری ترکیه(TUBITAK)[1] از طریق اعطای گرنت پژوهشی از استارت‌آپ‌ها حمایت می‌کند. همچنین صندوقی ایجاد کرده است که مستقیما در شرکت‌های فناور سرمایه‌گذاری می‌نماید. سال گذشته، TUBITAK برنامه تامین سرمایه VCها را آغاز نمود و هدف آن توسعه VCها است، به گونه‌ای که سرمایه آن در هر VC، کمتر از ۲۰% باشد.
این برنامه، جزء محدود برنامه‌های دولت ترکیه است که در آن، بجای سرمایه‌گذاری مستقیم، به توسعه VCها می‌پردازد.
سرمایه‌گذاری، لازمه رشد اکوسیستم اقتصادی است اما بدون مهیا نمودن شرایط لازم، پول تنها برگه مبادلاتی است. اما سرمایه‌گذاری، پول را تبدیل به دارایی با ارزش می‌کند. این کار، از طریق ایجاد شبکه‌های خبرگان، آموزش و همراهی با کارآفرینان و اختصاص زمان کافی به موفقیت استارت‌آپ‌ها ممکن می‌شود.
ترکیه نیازمند سرمایه‌گذارانی است که تمرکز آنها بر استارت‌آپ‌ها باشد؛ VCها و به کمک آنها، خروج موفق شرکت‌های دانش بنیان تضمین گردد. دولت ترکیه نیز می‌تواند بصورت تسهیلگر، یاری نماید. بعنوان مثال، تدوین سیاست‌هایی که مشوق سرمایه‌گذاری باشد توسط دولت ممکن است. دولت بجای اینکه جای سرمایه‌گذاران را بگیرد، می‌بایست مشوق سرمایه‌گذاری باشد. در دنیایی که فناوری عمر کوتاهی دارد، تدوین سیاست‌هایی که سال‌ها اجرایی نشوند، کارساز نیست. لذا موثرترین و سریعترین راهکار دولت می‌تواند تشویق سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به ایجاد VCها و سرمایه‌گذاری در شرکت‌های فناور باشد. سرمایه‌گذاران خصوصی و VCها، تجربه، فراست و بصیرت، شبکه افراد خبره و پیشینه موفقی دارند و می‌توانند اکوسیستم نوآوری و فناوری ترکیه را ارتقا بخشند.
درباره نویسنده: Numan Numan مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر ۲۱۲ در ترکیه است و سابقه همکاری با VCهایی در ژاپن و امریکا داشته است. وی سرمایه‌گذار و عضو هیئت مدیره چندین شرکت دانش بنیان حوزه IT است.
[۱] The Scientific and Technological Research Council of Turkey(TUBITAK)
